G34News – Những ngày qua, tính minh bạch tài chính của dự án thiện nguyện quy mô lớn “Nuôi Em” trở thành tâm điểm tranh luận trên mạng xã hội. Trọng tâm của nghi vấn là việc dự án này sử dụng tài khoản ngân hàng cá nhân để tiếp nhận hàng tỷ đồng tiền đóng góp, một hành vi mà các luật sư hàng đầu cho rằng chưa phù hợp với quy định pháp luật hiện hành, đặc biệt là Nghị định 93/2021/NĐ-CP.
🔍 Lời giải thích của “Nuôi Em” và sự đối chiếu pháp lý
Trước những thắc mắc từ công chúng về việc tại sao một dự án lớn lại không mở tài khoản tổ chức, trang Facebook chính thức của “Nuôi Em” đã lý giải rằng:
“Theo Nghị định 93/2021/NĐ-CP… quy định cá nhân được quyền vận động và tiếp nhận tiền từ thiện. Tài khoản ngân hàng phục vụ dự án Nuôi Em đã được quy hoạch được dùng cho thiện nguyện từ năm 2018…”
Tuy nhiên, khi đối chiếu với các quy định pháp luật, nhiều chuyên gia pháp lý đã chỉ ra những điểm bất hợp lý.
🛑 Nguy cơ pháp lý từ việc dùng tài khoản cá nhân dài hạn
ThS-LS Đặng Trần Kha, Giảng viên Khoa Luật Trường ĐH Hùng Vương TP.HCM, nêu quan điểm rằng:
- Tính chất tổ chức: Với quy mô lớn, kéo dài nhiều năm, dự án “Nuôi Em” được xem là hoạt động theo mô hình tương tự một quỹ từ thiện hoặc tổ chức vận động đóng góp tự nguyện.
- Quy định về tài khoản: Theo Điều 9 Nghị định 93/2021, tổ chức thực hiện vận động từ thiện phải mở một tài khoản riêng tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại theo từng cuộc vận động.
- Khác biệt giữa cá nhân và tổ chức: Luật sư Kha nhấn mạnh, pháp luật chỉ cho phép cá nhân mở tài khoản theo từng cuộc vận động (khoản 2 Điều 17 NĐ 93/2021), phải xác định rõ thời gian tiếp nhận và phải dừng nhận đóng góp khi kết thúc.
“Pháp luật không cho phép cá nhân duy trì liên tục một tài khoản cá nhân để vận động và tiếp nhận tiền từ thiện trong thời gian dài… vì dễ dẫn đến rủi ro, ảnh hưởng đến hoạt động thiện nguyện.”
Cùng quan điểm, Luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP.HCM, khẳng định: “Quy định không cho phép sử dụng tài khoản cá nhân cho hoạt động vận động từ thiện” mang tính liên tục, lâu dài và quy mô lớn như “Nuôi Em”.
🚨 Viện dẫn Nghị định 93/2021 có đúng phạm vi?
Một điểm đáng chú ý khác là việc dự án “Nuôi Em” viện dẫn Nghị định 93/2021 để bảo vệ hoạt động của mình cũng bị các chuyên gia đặt dấu hỏi.
Nhiều luật sư cho rằng tinh thần của Nghị định 93/2021 hướng đến các hoạt động thiện nguyện mang tính cấp bách, khẩn cấp như hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố hoặc hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo (Điều 1).
Việc áp dụng Nghị định này để điều chỉnh hoạt động hỗ trợ bữa ăn trưa dài hạn cho trẻ em vùng cao của “Nuôi Em” được cho là không phù hợp về phạm vi và đối tượng điều chỉnh.
💼 Hướng đi dài hạn: Thành lập Quỹ Từ thiện
Các luật sư đều khuyến nghị, nếu hoạt động thiện nguyện mang tính ổn định và thường xuyên, dự án cần phải thành lập quỹ xã hội, quỹ từ thiện theo đúng quy định pháp luật. Việc này không chỉ giúp đảm bảo tính minh bạch, kiểm soát nguồn tiền mà còn tránh các rủi ro pháp lý phát sinh.
Nếu không công bố kịp thời số liệu thu – chi và có các hành vi thuộc nhóm bị cấm (như chiếm đoạt, sử dụng sai mục đích…), cá nhân vận hành có thể bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, tùy theo kết quả xác minh của cơ quan chức năng (theo LS Đặng Trần Kha).
